Депутаттар жас отбасыларға 0%-бен ипотека беруді ұсынды

Мәжілісмендер тобы жас отбасылар үшін әр бала туылған сайын 25% мөлшерінде ипотека мөлшерлемесін субсидиялауды ұсынды. Туылғаннан кейін мөлшерлеме нөлге айналады. Сонымен қатар, отбасы пәтерді 10 жыл кезекте тұрғаннан кейін емес, бірден алады.

Бұл туралы олар Премьер-Министрдің орынбасары Роман Склярдың атына жолданған депутаттық сауалында жазды.

Бала деген қымбат ләззат

Сұраныс авторлары елде бала тууды ынталандыру өте маңызды екенін атап өтті. Қазір республикадағы халық тығыздығы әрбір шаршы шақырымға 6-7 адамнан келеді. Және бұл жеткіліксіз екені айқын.

Кейбір бағалаулар бойынша,

Қазақстан өз аумағының ресурстарын экономикалық айналымға толыққанды енгізу үшін шамамен 60 млн халқы болуы қажет

Қол қоюшылар мемлекеттік бағдарламалар бұл мәселенің маңыздылығын бағаламайтынын айтты.

Осылайша, 2020-2025 жылдарға арналған “Нұрлы Жер” тұрғын үй-коммуналдық даму бағдарламасында бастапқы жарна кемінде 10% болған кезде жылдық 2%-бен 20 жыл мерзімге жеңілдікті несиелер беріледі. Тұрғын үй бастапқы және екінші деңгейлі болуы мүмкін. Мұндай шарттар әкімдіктерде кезекте тұрғандар үшін ғана, бірақ кезекке тек мүгедектер, көп балалы отбасылар, ардагерлер немесе жетімдерді ғана қояды.

– Отбасын құрған, қолы мен аяғы сау, бірақ өз пәтеріне әлі қаражат жинамаған жастардың жағдайы қалай болады? Олар қашан балалы болады? Өйткені, бірден көп балалы отбасы бола алмайды, балалардың 99%-ы бір-бірден туылады, – деп алаңдады депутаттар.

Қазіргі жағдайда мемлекеттің немесе ауқатты ата-аналарының қолдауынсыз жас отбасылар 40 жасқа қарай ғана өз баспаналарын ала алады.

Бұл отбасы институтын нығайтады

Алдыңғы кезеңде жас отбасыларға Тұңғыш Президенттің тапсырмасы бойынша қабылданған 7-20-25 бағдарламасы белгілі бір қолдау көрсетті. Ол тұрғын үй құрылысына және тұрғын үй секторына жеке инвестициялар тартуға серпін берді.

— Бірақ жақында осы және басқа да бағдарламаларды тоқтату туралы мәлімдеме жасалды, – деп атап өтті мәжілісмендер.

Депутаттар жас отбасылар үшін ипотекалық несиелер бойынша пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялауды енгізуді ұсынды. Әр бала туылған сайын оның мөлшері 25% болуы керек.

– Пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялау бизнесті несиелендіру кезінде мемлекеттік және жеке мүдделерді ұштастыру құралы ретінде өзін оңтайлы жағынан көрсетті. Бұл табысты тәжірибені әлеуметтік бағдарламаларға да қолдану қажет деп есептейміз, — дейді олар.

Сонда екі баласы бар отбасы мөлшерлеменің жартысын төлейді, ал көп балалы отбасы пайызсыз тұрғын үй алады.

Бірақ 10 жыл кезекте тұрған соң емес, төртінші бала туылған кезде алады

Бұл ретте отбасы қарыздың негізгі сомасын біртіндеп өтейді, бірақ пайыз есептелмейді, оны мемлекет төлейді.

Бұл шара екінші деңгейдегі банктерге ипотеканы белсенді түрде несиелеуге мүмкіндік береді. Бүгінгі таңда, керісінше, банктердегі ипотекалық несиелер минимумға дейін төмендеді.

– Сонымен қатар, ипотеканы субсидиялау пәтерлер мемлекеттен сыйлық ретінде күтіп тұрған кезде оған масыл болу сезімін төмендетеді. Егер субсидия алу мүмкін болса, жас отбасылар, тым болмағанда бірінші кезеңде несиені өз бетінше төлеу үшін жұмыс істеуге және өздері ақша табуға тырысады.

Бірақ әрбір келесі баланың дүниеге келуі отбасылық бюджетке жүктемені азайтады

Бұл тәсіл көптеген адамдардың баспана алу үшін ажырасып жатқан қазіргі тәжірибенің орнына отбасы институтын нығайта түседі”, – деп қорытындылады олар.

Алдыңғы ұсыныс

Бұрын балалы отбасылар үшін ипотекалық несиелер беру туралы мәселені мәжілісмендердің басқа тобы көтерген болатын. Содан кейін депутаттар келесі шараларды ұсынды:

1. Жәрдемақылар мен төлемдердің барлық түрлерін жойып, 18 жасқа дейінгі әрбір балаға төленетін әмбебап жеткілікті жәрдемақы енгізілсін. Барлық балаларға орташа жалақы мөлшерінде туу және азаматтық құқығы бойынша жәрдемақы тағайындалсын. Жәрдемақы баланың қажеттіліктер себетіне сәйкес баланың қажеттіліктерін және біздің партия ұсынған бала күтімі кезеңіндегі ананың қажеттіліктерін де жабуы керек.

2. Бала күтімі мерзімін 3 жылға дейін ұзарту қажет.

3. Осы санаттағы азаматтарға бейімделген талаптармен тұрғын үй бағдарламасын әзірлеу. Нөлдік пайыздық мөлшерлемемен, бастапқы жарнасыз, әлеуетті қатысушылардың үш жыл өздерінің тұруы фактісін жеңілдетілген растаумен.

4. Мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға сатып алу құқығы бар жалға берілетін тұрғын үй беру бағдарламасын қайтару.

5. Ауылдық жерлерде көп балалы және толық емес отбасыларға, сондай-ақ мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға көлік жүре алатын, инженерлік және әлеуметтік инфрақұрылым объектілерінің бар болуын ескере отырып, басым тәртіппен 20 сотық мөлшерінде жер телімдері бөлінсін.