Нұр-Сұлтан
Қазір
3
Ертең
-2
USD
449
-1.43
EUR
484
-3.48
RUB
4.86
0.00

Апаттар әлі де болады: энергетикалық дағдарысқа қазірден қарсы тұру керек — сарапшы

Сейсенбі, 25 қаңтарда Алматының жартысы бірнеше сағатқа жарықсыз қалды, мегаполис өмірі хаосқа айналды: бағдаршамдар жұмыс істемеді, троллейбустар тұрып қалды, кейбір көпқабатты үйлерде су мен жылу да өшті.

Электрмен қамтамасыз етуде іркілістер Шымкент, Тараз, Талдықорған және Алматы облыстарында да байқалды. Көршілес елдер — Қырғызстан мен Өзбекстанда да жарықсыз қалды. Өзбек тарапы электрмен жабдықтаудағы іркіліске Қазақстан аумағындағы апатты атады: елдер арасындағы энергия желілері өзара байланысты екенін мәлімдеді.

Заңды жағдай

Қазақстанның Жаңартылатын энергетика қауымдастығы директорлар кеңесінің мүшесі Арман Қашқынбеков мұндай апаттар бұған дейін де болғанын, алайда осыншалықты ауқымды болмағанын атап өтті.

— Мұның бәрі энергетиктер де, жасыл энергетика үшін күресіп жүрген біздер де үнемі айтып отыратын ескі пісіп-жетілген проблема. Бүгінгі таңда Қазақстанда энергетика саласын дамыту бағдарламалары жоқ.

Біздің ГРЭС, ЖЭО станцияларымыз Кеңес Одағы кезінде салынды, олардың тек бір бөлігі ғана тәуелсіздік жылдары жөнделді. Әрине, кез-келген техникалық қондырғының белгілі бір қызмет мерзімі бар. Сондықтан көріп отырғанымыздай, бірінші проблема — негізгі қорлардың тозуы, ал екіншісі — желілердің өзі бұрыннан тозған

Тәуелсіз Қазақстанда салынғандардан басқа. Өңірлік желілердің тозуы кейде 90%-ға дейін жетеді. Себебі өңірлерде жаңалары салынбайды және ескілері жаңартылмайды. Кейбір желілер жеке инвесторларға берілді, бірақ олар үкіметтен тарифті көтеруді сұрады. Қазіргі уақытта тарифтер жарты жылға тоқтатылған, – дейді ол.

Қашқынбековтың айтуынша, электр генерациясының жалпы көлеміндегі жаңартылатын энергия көздерінің үлесі бар болғаны 3%-ды құрайды. Жағдайды өзгертпей және проблемаларды шешпей, апатты жағдайлар әлі де болады.

Мәселені шешу нұсқалары

— Майнерлермен проблема бар — майнерлер желіге жүктемені едәуір арттырды. Енді оларға қойылатын талаптар күшейтіледі.

KEGOC қазақстандық электр желілерін басқару компаниясы 21 қаңтарда криптовалюта майнингімен айналысатын 196 ұйымға ақпан айына дейін электр энергиясынан ажырату туралы ескерту хатын жіберді. Осыған байланысты майнерлер ішінара Қазақстаннан кетіп жатқаны туралы ақпарат бар

“Сұр” майнерлер деп аталатын болсақ, оларға қатысты қазір үкімет тарапынан жұмыс жүргізіліп жатқан жоқ. Жалпы, бұл бүгін ғана туындаған проблема емес. Дағдарыстардан айығып, ел экономикасы өседі. Халық саны ұлғаятын болады, тиісінше электр энергиясын да көбірек тұтынатын болады. Энергетика саласындағы әртүрлі сарапшылар осы энергетикалық дағдарыстың әртүрлі шешімдерін ұсынып жатыр.

Біреулер көбірек станция салу керек дейді. Басқалары шұғыл түрде электр қуатының жетіспеушілігін өтейтін атом станциясын салу керек дейді. Үшіншілері бізге тек жасыл энергетиканы дамыту қажет дейді, АЭС-тың өз тәуекелдері барын айтады

Бірақ бұл пікірлердің барлығын үкіметтің жұмыс тобын жинау арқылы талдауға болады.

Айқындық жоқ

— Мәселе мынада, соңғы уақытта министрлер мен вице-министрлер тым жиі ауысты. Менің ойымша, бұл мәселе бойынша бізге жол картасын әзірлеу қажет. Онда қазір қолда не бар, қандай жоспарымыз бар және оған қол жеткізу үшін не істеу керектігіміз туралы жазылуы керек.

Президент Тоқаев бір жыл бұрын үкіметке 2035 жылға дейін Қазақстанның жаңа энергетикалық теңгерімін әзірлеуді тапсырды. Жоба дайын сияқты, бірақ заңнамаға сай көпшіліктің талқысы үшін әлі жарияланған жоқ

Электр энергиясын қамтамасыз ету тұрғысынан осы жылдар бойы қалай өмір сүретінімізді білу маңызды. Менің ойымша, бес жылдық орта мерзімді болашаққа жоспарлаған дұрыс.

Сонда мұндай ажыратулар бізді күтіп тұр ма, қандай қуат енгізілетіні және бұл тарифтерге қалай әсер ететіні анық болады

Тарифтер — бұл баяу әрекет ететін минаның бір түрі. Шынында да, бір жағынан, қолданыстағы тарифтермен энергетиктерге жаңа энергетикалық нысандардың құрылысына инвестиция салу тиімсіз — мұндай жобалар ақталмайды және рентабельділігі төмен. Екінші жағынан, олардың өсуіне әлеуметтік фактор әсер етеді — халық арасында наразылықтар туындауы мүмкін.

Әлемдік тәжірибеге сүйене отырып шешім жасау керекпіз. Ресейдің, Өзбекстанның тәжірибесі және озық елдердің — Қытай мен Еуропа елдерінің тәжірибесін негізге алайық: олар осы жолдан қалай өтті, нені өзгертті, — деп қорытындылады энергетик.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз