Түрік ақшасының құнсыздануы шетелдік банктерге қауіп төндіруде

– Нидерландта өмір сүремін. Бір жарым ай бұрын 1 еуроның құны 5,3-5,4 түрік лирасына тең еді. 45 күнде еуроның құны 7,5-8 лираға көтерілді. Қолымдағы заттарды шамамен 30-35 лирасына алдым. Бұл көкөністерді 2-3 апта бұрын жарты бағасына, яғни 15-20 лираға алуға болатын еді. Шет елде өмір сүргендіктен, маған қатты әсер етпейді.

Ал жергілікті халыққа оңай емес. Валюта бағамындағы өзгерістерден соң дүкен сөрелеріндегі тауарлардың құны шарықтап шыға келді. Оған себеп, өнімдер сауда орталығына өндіріс орнынан тікелей емес, бірнеше делдал арқылы тасымалданады.

Муберра Шахин, қала тұрғыны:

– Елдегі инфляция салдарынан сатып алу қабілетіміз төмендеп кетті. Барлық тауар қымбаттаған. Кешкі асқа күріштен дайындалатын ас ішудің өзіне шамамен 30 лира кетейін деп тұр. Ет ала алмаймыз. 1 келі ет 80 лираға дейін көтерілген. 2 ай бұрын 100 лираға жеміс-жидегімді, көкөнісімді, қажетті азық-түлігімді алатынмын. Қазір бұл заттарға 170-180 лира төлеуім керек.

Ал Түрік үкіметі қаржы дағдарысынан шығу үшін 2019-2021 жылдарға арналған жаңа экономикалық бағдарламаны іске қосты. Ол бойынша, 2018 жылы елдің ішкі өнімі 3,8%-ға, 2019 жылы 2,3%-ға, 2021 жылы 5%-ға артпақ.

Исмет Дермиркол, Бахчешехир университетінің оқытушысы, экономист:

– Түркияда инфляция деңгейі өскенімен, ағымдағы шоттың дефициті тұрақталып келеді. Жаңа экономикалық бағдарламаға сәйкес, 2018-2019 жылдары жағдай реттелуі тиіс. Ал 2020-2021 жылдары заманауи технологиялар мен өсім бағдарламалары жүзеге асырылған жағдайда бұл дағдарыстан шығуға болады.

Түркиядағы ұлттық валютаның күрт арзандап кетуіне бірнеше фактор әсер еткен. Атап айтқанда, АҚШ пен Түркия қатынасының нашарлап кетуі, Ақ үйдің түрік тауарларына баж салығын арттыруы, сондай-ақ елдегі инфляция деңгейінің өсуі сынды бірқатар ішкі және сыртқы жағдай түрткі болды.