Ресей Қазақстанды соғысқа араластыруды армандайды — сарапшы

Қасым-Жомарт Тоқаевтың “ЛХР және ДХР квазимемлекеттік секторларын” мойындамау туралы мәлімдемесі және Қазақстан атына дөрекі сөйлеуді тоқтату талабы Путинге ұнамаған сияқты. Петербург Халықаралық экономикалық форумынан екі күн өткен соң Ресей Новороссийск портының мұнай терминалы арқылы қазақстандық мұнайды тиеуді тоқтатты. Ресми себеп — портты Екінші дүниежүзілік соғыс миналарынан тазарту. Бұл Тоқаев сөз сөйлегенге дейін жоспарланған болатын.

Дереу берілген жауап

Сонымен қатар, мұнай сервистік компаниялар одағы төралқасының төрағасы Рашид Жақсылықов атап өткендей, наурыз айында қазақстандық мұнайды жөнелту апат салдарынан тоқтатылды. Бүгінде жағдай қайталануда.

— Бұл жерде мынаны түсініп алу керек

Новороссийск мұнай терминалы бірінші жыл емес, Кеңес дәуірінен бері жұмыс істейді. Неліктен шахталар мен торпедолар дәл қазір табыла қалды?

Сонымен қатар, бұл ірі терминал, оның бірінші өрт қауіпсіздігі санаты бар. Онда қандай жарылыс болуы мүмкін екенін елестетіп көріңіз! Сондықтан Президентіміздің сөйлеген сөзі осы техникалық жұмыстарды бастауға қосымша түрткі болды деп ойлаймын. Өйткені

Ресей Қазақстанды олардың саяси амбицияларын қолдауға көптен бері мәжбүрлеуді қалайды

Біздің мемлекет басшысы ЛХР мен ДХР-ды заңсыз деп санайтынын айтқан кезде, олар Ресей Үкіметінде әрекет ете бастады.

Риторика мынада: біз экономикалық дағдарыста болғандықтан, біз өзімізді де, сіздерді де тартамыз. Қаңтардың аяғынан бері мен осылай болатынын бірнеше рет айттым: Ресей бізге кедергі келтіретіні сөзсіз. Болашақта ол КТК-ны жекешелендіріп, мемлекет меншігіне алғысы келеді деп ойлаймын, ал Батыс шетелдегі ресейлік активтерді, оның ішінде мемлекеттік компаниялар мен олигархтардың жылжымайтын мүлкін мемлекет меншігіне ала бастайды, — дейді Жақсылықов.

Қазақстанға төнуі мүмкін қауіп

Нәтижесінде, ол атап өткендей, бүгін біздің еліміз белгісіздік жағдайына тап болды. Саперлер шахталарды залалсыздандырады деген үміт бар сияқты, бірақ қай уақыт аралығында екені анық емес.

— Саяси сауда үшін тартылатын шығар. Яғни

Қазақстан үшін терминал біз әскер жіберіп, ДХР мен ЛХР-ді ресми түрде мойындап, немесе “Солтүстік көршімізге” санкцияларды айналып өтуге көмектескен жағдайда ашылады

Бүгінгі таңда Ресей оған қарсы мұнай эмбаргосы баяу әрекет ете бастайтынын жақсы түсінеді. 5 желтоқсанда олар Ресей мұнайына жүз пайыз эмбарго енгізбекші. Сондықтан

Ресей қазір Қазақстанның жеткізілімін тоқтата отырып, Еуропадағы мұнай тапшылығын арттырғысы келеді. Әлемдік мұнай нарығында Қазақстан жеткізілімдер бойынша бар болғаны 1,5%-ға, ал Еуропаға жеткізілімдеріміз барлық көлемнің 30%-ын алады. Ресейдің басты мақсаты — бір оқпен екі қоянды атып алу — көршіні де қамап, Еуропаға қыр көрсету. Бұл бізге не әкелуі мүмкін?

Біріншіден, мұнай өнеркәсібінің отыз жылдық дамуы сұйылып кетті. 25 млн тоннадан бастап біз дамуға 600 млрд доллардан астам қаражат жұмсап, 90 млн-ға дейін жеттік. Екіншіден, Қазақстан Ресей арқылы 55-57 млн тонна экспорттайды, бұл бюджеттің 50%-ы және экспорттан түсетін табыстың 70%-ы.

Қазір Қазақстан Еуропа нарығынан айрылу тәуекеліне ұшырайды, өйткені мұнай келісімшарттары әдетте өте ұзақ мерзімге жасалады, егер ұзақ мерзімді тоқтата тұру болса, бәрін қалпына келтіру оңай болмайды, — дейді ол.

Не істеу керек?

Сондықтан, Жақсылықовтың пікірінше, коммуникациялары бар қолданыстағы мұнай құбырларына сүйене отырып, жаңа арна салу туралы ойлануға тиіспіз.

— Атасу-Алашанькоу мұнай құбырының Қытай жағына өткізу қабілетін арттыру қажет. Қазір оның қуаттылығы жылына 20 млн тоннаға жетіп отыр, мұнайымыз шығысқа кетуі үшін оны 100 млн тоннаға дейін арттыру қажет

Бірақ парадокс мынада: Ресей қазір осы құбыр арқылы 18 млн тонна жөнелтеді, ал біз тек 2 млн. Қазақстан Ресейді сол жерден қуып, өз мұнайын қалдыра алады.

Сондай-ақ Ақтау – Баку – Джейхан жобасын дамытып, сол жерден өз мұнайын Еуропаға жөнелтуді бастауға болады. Бірақ кез келген жобаны дамытуға инвестиция қажет

Инвесторлар бізде 100 млн тонна болады және қор бар деп сенетіндей етіп жасау керек. Ал ол үшін геологиялық барлауды күшейту қажет, – деп қорытындылады мұнай сервистік компаниялар одағы төралқасының төрағасы.