Мұнайдың жоғары бағасы Ұлттық қор шығынын жойып жатыр

Табыстар…

Жалпы алғанда, Ұлттық қорды басқарудан түскен инвестициялық табыс түсімдерінің есептелген сомасы 1 трлн 667 млрд теңгеге жетті. Оның 632,3 млрд теңгесі ұлттық валютадағы қайта бағалаудан оң айырма көрсетіп отыр. Ол теңгенің долларға қатысты 420,9-дан 431,8-ге дейін әлсіреуі нәтижесінде қалыптасты.

Сәуір айындағы былтырғы инвестициялық табыстың құйылуының арқасында Ұлттық қордың активтері айтарлықтай өсті — 5,4%-ға, 28 трлн 669,6 млрд теңгеге дейін. Абсолют мәнінде — 1 трлн 468,1 млрд. теңгеге бұл ретте қорға түсетін түсімдер 2 трлн 149,9 млрд.

Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін тікелей салықтар (жергілікті бюджеттерге есептелетіндерді қоспағанда) екі есе — 2 трлн 102,7 млрд теңгеге дейін өсті. Бұл ұйымдардан басқа түсімдер әлдеқайда қарапайым болды — барлығы 1,5 миллиард, бірақ олар 1,6 есе өсті.

Сәуірде республикалық меншікті жекешелендіруден түсетін түсімдер айтарлықтай өсті – 227 есеге жуық, 1,9 млрд теңгеге дейін! Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдер (үштен бірге — 0,06 млрд дейін) және республикалық бюджеттен нысаналы трансфертті қайтару (17,2% — 35,2 млрд дейін) ұлғайды, ал Қордың өзге түсімдері мен кірістері бұрынғы 8,6 млрд теңге белгісінде қалды.

…және шығындар

Қордың шығындары көктемнің екінші айында 44,4%-ға — 1 трлн 496 млрд теңгеге дейін ұлғайды. Абсолюттік мәнде – 460 млрд.

• республикалық бюджетке кепілдендірілген трансферт көлемі 40,1%-ға — 1 трлн 380 млрд теңгеге дейін өсті
• нысаналы трансферттер — 2,3 есе, 115,7 млрд.

Еске салайық, нақтыланған республикалық бюджетке сәйкес биылғы шығындары 2,7 трлн теңгеге артады. Бұл қомақты үстеме қосымша бюджет кірістерімен (1,1 трлн) және Ұлттық қордан кепілдендірілген трансферттің (1,6 трлн) ұлғаюымен өтеледі екен.

Көріп отырғанымыздай, қордан бюджетке трансферттерді арттыру процесі қарқынды жүріп жатыр. Бірақ мұнайдың қазіргі жоғары бағасымен Үкімет мұндай өсуге қол жеткізе алады.

ҚР Ұлттық қорының түсімдері және оны пайдалану туралы 2022 жылғы 1 мамырдағы есеп

Ескерту:

* ҚР Ұлттық қорын сенімгерлік басқару бойынша ҚР Ұлттық банкінің 2021 жылғы бекітілген есебіне сәйкес 2021 жылғы қорды басқарудан шығыстарды шегергенге дейінгі жиынтық табыс ескерілген.