Қазақстандық бизнес өсімі қысқа мерзімді болды

Елдегі іскерлік белсенділіктің жағдайы тағы да нашарлады. Ұлттық Банк деректері бойынша, қарашада іскерлік белсенділік индексінің (ІБИ) мәні 49,9 тармақты құрады. Қазан көрсеткіштері жоғары болды — 50,1 тармақ. Бұл дегеніміз, экономика үш айда екінші рет теріс болжам аймағына өтті.

Естеріңізге сала кетейік, индекстің мәні бизнестің экономиканың ағымдағы жай-күйіне, сондай-ақ нарық қатысушыларының болашақтан күткен үмітіне қатысты пікірін бағалауға мүмкіндік береді. Оның орташа мәні — 50 тармақ. Осы деңгейден төмен мән экономикада теріс өзгерістер басым, ал оң өзгерістер жоғары екенін көрсетеді.

“Индекске жұмыспен қамту деңгейінің төмендеуіне және жеткізу мерзімдерінің ұлғаюына байланысты көрсетілетін қызметтер секторындағы көрсеткіштің 49,3-ке (қазанда — 49,7) дейін төмендеуі әсер етті. Өнеркәсіптегі көрсеткіш жаңа тапсырыстар көлемінің ұлғаюы және жеткізу мерзімдерінің қысқаруы салдарынан 50,8-ге дейін (қазанда — 50,6) аздап өсті.

Сонымен қатар, құрылыс секторындағы көрсеткіш өткен аймен салыстырғанда өзгерген жоқ, 49,9-ды құрады”, — деп атап өтті ҚР ҰБ ақша-кредит саясаты департаментінің директоры Жандос Шаймарданов.

Сонымен қатар, өнеркәсіптегі іскерлік белсенділік индексінің мәні өте жоғары деңгейде: 2020 жылдың ақпан айынан бастап жоғары мән тек бір рет болды. Жақында — 2021 жылдың қыркүйегінде (50,9). Яғни, бұл сектор қазір салыстырмалы түрде жақсы жағдайда.

11 өңірде жағдай нашарлады

Қараша айында республиканың алты аймағында өнеркәсіптік өндіріс индексі қараша көрсеткіштерімен салыстырғанда өсті:

• Шығыс Қазақстан облысы — 53,7 дейін
• Маңғыстау — 52,9
• Ақмола — 52,7
• Нұр-Сұлтан — 52,5
• Қарағанды — 52,4
• Шымкент — 51,9

“Іскерлік белсенділіктің ең жоғары деңгейі Шығыс Қазақстан (53,7) және Маңғыстау (52,9) облыстарында, ең төмені Алматы облысында (44,2) байқалды”, — деп атап өтті Жандос Шаймарданов.

Болашаққа сенім жоғалып барады

“2021 жылдың қараша айында респонденттер елдегі бизнесті жүргізу жағдайының жақсарғанын атап өтті. Жауаптардың балансы оң болды, 2,4 құрады (қазан айында — минус 1,4. Барлық секторлардың кәсіпорындары қаржы/несиеге қолжетімділікті оң бағалады. Өнімге/қызметке сұраныс және коммуникацияларға қолжетімділік факторлары өнеркәсіп және құрылыс секторларындағы кәсіпорындарды оң бағалады”, – деп түсіндірді ҚР Ұлттық Банкінде.

Кәсіпорындардың болашақ бизнес-жағдайларға қатысты оптимизмі келесі алты айға төмендеді: оларды бағалау 13,0 (қазанда – 14,9) құрады. Бұл ретте төмендеу соңғы төрт айда үшінші рет байқалады.

Екінші жағынан, ағымдағы бизнес-жағдайларды оң бағалау нәтижесінде экономика бойынша бизнес-климат индексі 7,6-ға дейін жақсарды (қазан айында — 6,6). Бұл өз кезегінде 2021 жылдың маусымынан бастап ең жақсы көрсеткіш. Яғни, бизнес өзінің қазіргі жағдайын жақсы бағаласа да, болашаққа сеніммен қарайды.