Қазақстан экономикасы ресейліктен мықтырақ — кейбір өлшемдер бойынша

Қазақстандық расталмаған қарыз алушылар үшін валютаны аудару және айырбастау тәуекелін бағалау “BBB” деңгейінде қалды.

Бұл нені білдіреді?

Мұндай рейтингтік бағалаулар бірінші кезекте инвесторлар үшін маңызды. Қысқаша айтқанда,

ел рейтингі жоғары болған сайын, қызмет көрсету және салынған ақшаны шығару кезінде мәселелер туындамау ықтималдығы жоғары

Жоғары рейтингі бар елдердің борыштық қағаздарын сатып ала отырып, инвестор өз төлемдерін уақытында алатынына сенімді бола алады. Алайда, пайда да аз болады: әдетте, инвестиция сенімді болған сайын, ол аз табыс әкеледі.

Бірақ рейтингі төмен елдерде пайыздар бойынша мөлшерлемелер жоғары – олар елге тыныштық есебінен емес, жоғары сыйақы мөлшерлемесінің арқасында ақша тартады.

Қазақстанға көптеген факторлар әсер етеді. S&P рейтингтер үкіметтің мықты теңгерім көрсеткіштерінен қолдау табатынын атап өтті. Олар жоғары баға кезеңінде бюджет профициттеріне негізделген. Тағы бір себеп — 2022 жылға дейін бұрынғыдай сыртқы қарыздан артық болатын сыртқы өтімді активтердің болжамды елеулі көлемі.

Теріс факторларды да атап өту қажет. Олардың ішіндегі ең бастысы — саяси процестерді жоғары орталықтандыру салдарынан болашақ саяси шешімдердің ықтимал төмен болжамдылығы, сондай-ақ әл-ауқаттың орташа деңгейі.

“Біздің ойымызша, монетарлық саясатқа деген сенімді төмендететін орталық банктің шектеулі тәуелсіздігі мен елдің банк жүйесінің әлсіздігі сияқты проблемалардың сақталуы Қазақстан рейтингтерінің деңгейін тежейді”, – дейді S&P сарапшылары.

Әрі қарай не болады?

Қазақстанның рейтингісіне әсер ете алатын қандай да бір елеулі өзгерістер S&P-де күтілмейді (бұл туралы “тұрақты” болжам да айтады). Агенттіктің мәліметінше, Қазақстан экономикасының өсуі нақты мәнде 2019-2022 жылдары тұрақты деңгейде (орта есеппен 3%-ға жуық) қалады және 2019 жылдан кейін мұнай өндіру көлемінің ұлғаюымен және мембағдарламалармен қолдау табатын болады.

2013-2022 жылдар ішінде жан басына шаққандағы ЖІӨ өсімі нақты мәнде шамамен 1,8%-ды құрайды

Бұл экономиканың даму деңгейі ұқсас салыстырмалы елдер үшін төмен көрсеткіш болып табылады.

Сондай-ақ, болжам алдағы екі жылда үкіметтің фискалдық көрсеткіштері мен сыртқы экономикалық көрсеткіштері күшті болып қалатынын көрсетеді, деп хабарлайды агенттіктің баспасөз қызметі.

“Біз ақша-кредит саясатының тиімділігін айтарлықтай арттырған жағдайда, мысалы, банк жүйесінің айтарлықтай нығаюы салдарынан рейтингтерімізді арттыра аламыз. Оның ішінде реттеушілік қадағалау сапасын арттыру және жекелеген қарыз алушыларға кредиттік портфельдердің шоғырлануын төмендету”, – дейді сарапшылар.

Бірақ рейтинг қайта төмендеуі де мүмкін. Бұған, мысалы, мұнай бағасының ұзақ және күрт төмендеуі немесе мұнай өндіру көлемінің болжамды деңгейден төмен қысқаруы себеп болуы мүмкін.

“Біз сондай-ақ

тұрақсыздандыратын факторлар қайта пайда болған жағдайда Қазақстан республикасының рейтингтерін төмендетеміз

– мысалы, елдің банк секторындағы резиденттердің депозиттерінің долларлануын айтарлықтай артуы”, – деп атап өтті S&P.

Қазақстан vs Ресей

S&P шешімі MMI telegram-арнасының авторының Қазақстан мен Ресейдің рейтингтік көрсеткіштерін салыстыруға себеп болды.

“S&P факторлардың 6 тобын талдай отырып рейтинг береді. Факторлардың әрбір тобы үшін шкала — 1-ден 6-ға дейін (мұнда 1 – ең жоғары баға, 6 – ең төменгі баға).

Қазақстан мен Ресей S&P-тан бірдей рейтинг алған, бұл ретте РФ мен ҚР институттарын S&P теңдей әлсіз бағалайды,

бұл ретте негізгі тәуекелдердің бірі ретінде билікті беруде транспаренттіліктің жоқтығы атап өтілді.

Қазақстанның экономикалық өсімінің перспективаларын S&P РФ қарағанда біршама жақсы бағалайды. Қазақстанның бюджеттік көрсеткіштер бөлігі ең жоғары бағаға ие. Ресей несие-ақша саясаты саласында көршілерінен асып түсті. S&P осы тұсын неғұрлым икемді және сенімді деп бағалаған”, – делінген хабарламада.

Бір қызығы, Қазақстанның рейтингтері S&P нұсқасы бойынша да, Moody’s бойынша да Ресейдің деңгейінде тұр. Fitch Қазақстанды бір позицияға жоғары бағалайды.