“Біз тіпті экономикалық жағдай қазіргіден әлдеқайда қиын кезеңде де еліміздегі әлеуметтік ахуалға ерекше көңіл бөлдік” – деді Президент «Айқын» және «Егемен Қазақстан» газеттеріне берген сұхбатында.
Қасым-Жомарт Тоқаев халықтың әлеуметтік жағдайын, тұрмыс сапасын жақсарту барысында басты назарды адами капиталды дамытуға салу қажет екенін айтты.
“Мысалы, көпбалалы аналардың жағдайы жалпы әлеуметтік саланың барометрі болып табылады. Дені сау анадан дені сау ұрпақ туады. Сапалы медициналық көмек, лайықты білім алған баладан отаншыл, мықты азамат шығады. Яғни, адами капиталды дамыту аналардың әлеуметтік жағдайын жақсартумен тікелей байланысты” – деді Тоқаев.
Президент алдағы уақытта әлеуметтік салаға 2 триллион теңгеден астам қаржы жұмсалатынын атап өтті. Ал аз қамтылған көпбалалы отбасыларды баспанамен қамтамасыз ету үшін «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында 40 мыңнан астам жалдамалы пәтер салынады. Мемлекет басшысы баспана құрылысының жүргізілу барысын өңірлерге жасаған сапарларында жіті қадағалайтынын айтты.
Сонымен қатар, Мемлекет басшысы еңбекақыны өсіру, денсаулық сақтау саласын ілгерілету, демографияны дамыту, өңірлердегі инфрақұрылымдарды жақсарту сияқты жұмыстардың бәрі жоспарлы түрде іске асырыла беретінін атап өтті.
Президент шетелдегі қандастарымызды Атамекенге қайтару ісі ешқашан назардан тыс қалмайтынын да атап өтті. “Әлемнің түкпір-түкпіріндегі қандастарымыздың басын туған жерде біріктіру – біздің парызымыз” – деді ол.
Тоқаев Елбасының биылғы Жастар жылының ашылуы және Nur Otan партиясының ХVIII съзінде берген бес әлеуметтік бастамасы мен тапсырмалары кешенді жүзеге асырылатын айтты.
“Мен бюджет саласының төмен жалақы алатын қызметкерлерінің еңбекақыларын бір ай бұрын – 1 маусымнан бастап өсіруді тапсырдым. Аталған шара миллионнан астам қызметкердің өміріне оң ықпал ететін болады. Азаматтарды бірінші кезекте не толғандырады? Әрине, баспана мәселесі. Осыған байланысты әлеуметтік жағдайы төмен азаматтар үшін 40 мыңнан астам жалдамалы пәтер бөлу қарастырылып отыр. Әкімдер бұл іске биылғы мамырдан бастап кіріседі” – деді Президент.
Президент әр қазақстандықтың тұрмыс сапасын жақсарту мақсатында өмір сүру сапасына тікелей әсер ететін инфрақұрылымдық сипаттағы мәселелер басты назарда болатынын айтты. Бұл – тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы саласындағы, яғни жылумен және сумен қамтамасыз ету, кәріз жүйесі, сондай-ақ жолдар, газдандыру мәселелері, экология және қауіпсіздік түйткілдері.
Осы бағытта «Құтты мекен» және «Ауыл – ел бесігі» жобалары жүзеге асатын болады. Бұл жобаларды жүзеге асыру үшін алдағы үш жылға триллионнан астам теңге қарастырылып отыр. Дегенмен, Президент Үкімет пен әкімдерді бюджет қаржысын түпсіз құдық ретінде көрмеуге шақырды.
“Бөлінген қаржы нақты экономикаға жедел жетуін қамтамасыз ету қажет. Осы орайда, аталған жобаларға отандық өндірушілердің барынша мол тартылуын бақылауға алуды тапсырдым. Бұл әлеуметтік мәселелерді шешумен қатар өңірлердің экономикасын ынталандыруға мүмкіндік береді. Бұдан бөлек, өңірлер мемлекеттің әлеуметтік саясатын жүзеге асыруға белсенді атсалысуы қажет” – деп атап өтті Тоқаев.
Осы орайда Президент әлеуметтік төлемдерді жүзеге асырудағы кейбір олқылықтарды да айта кетті.
“Қолданыстағы бюджет теңдестірілмеген және қайта форматтауды талап етеді. Бюджеттің толығу көздеріне жан-жақты сараптама жүргізілмейді. Екіншіден, бюджеттің «өндіріссіз шығындары» бар. Көптеген қажетсіз, жөнсіз шығынға жол беріледі. Сонымен қатар халықтың нақты табыс табуына қатысты мәселелерді тек бюджеттік шығындар есебінен шешу мүмкін емес екенін де түпкілікті түсінгеніміз жөн” – дей келе Президент оның шешу жолдарын да айта кетті:
“Бюджетке қатысты көзқарасымызды түбегейлі өзгертуге тиіспіз. Мысалы, жергілікті әкімдер көлікті, жиһазды аса қымбатқа сатып алады. Оған қоса жергілікті атқару органдары түрлі имидждік іс-шараларды өткізуге құмар. Осындай шығындарды тоқтатып, жергілікті бюджет қаржысын әлеуметтік іс-шараларға жұмсау керек. Жалпы, ысырапшылдыққа тосқауыл қою қажет, сондай-ақ бюджеттің жымқырылуын мүлдем жою керек. Масылдық пиғылға да жол бермеуіміз керек. Азаматтарымыз үшін ең ұтымды әлеуметтік қорғау – бұл өз бизнесін жүргізуге мүмкіндігінің болуы немесе білікті еңбегі үшін лайықты еңбекақы алуы” – деді Тоқаев.