Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы (ҚҚҚ) нарықтың кәсіби қатысушыларының кезекті сауалнамасының деректерін жариялады. Пессимистік болжамдар жиі айтылды.
Желтоқсан бағалауына сәйкес, 12 айдан кейін Қазақстанда доллар 445,9 теңге тұратын болады. Қарашадағы бағалаумен салыстырғанда болжам бірден 11,7 теңгеге өсті. Сонымен қатар, қазіргі болжам кем дегенде 2019 жылдың басынан бергі ең нашары.
Бұл ретте сарапшылар теңгенің әлсіреуі жаңа жылға дейін басталады деп күтеді.
“Сауалнамаға қатысушылар 2022 жылдың қаңтар айының басында ұлттық валюта бір доллар үшін 438,1 теңгеге дейін әлсірейді деп болжайды”, – делінген шолуда.
Ұлттық валютаның келешегін бағалауға мұнайдың әлемдік бағасының теріс қозғалысы әсер етуі мүмкін. Соңғы төрт айда алғаш рет респонденттер Brent-тің болашақ құны туралы болжамын төмендетті.
“Бірқатар елдердегі жаңа шектеулер және жаңа штаммның таралуы аясында мұнай өнімдеріне сұраныстың төмендеу қаупі мұнайдың құнына қысым көрсетті. Желтоқсан айының басында оның бағасы 18,6%-ға төмендеді — барреліне 84,7 доллардан 68,9 долларға дейін.
Осыған байланысты мұнай бағасы бойынша орташа мерзімді болжам барреліне 82,1 (қараша) доллардан 75,4 долларға дейін нашарлады”, — деп түсіндіреді ҚҚҚ-да.
Айта кету керек, 2020 жылдың желтоқсанында сарапшылар 2021 жылдың соңына қарай мұнайдың құны 50 доллардан сәл асады деп болжады. Алайда нарық тезірек қалпына келді. Қазір мұнай 75 долларға сатылуда, ал бірнеше апта бұрын бағалар 10 долларға жоғары болды.
Соңғы сауалнамаларда сарапшылар ағымдағы бағаларға қатысты инфляцияның баяулауын күтуде. Сонымен қатар, бағалау 7,5%-дан жоғары көтерілмейді, дегенмен желтоқсан тиісті болжам жасалған төртінші ай болды.
“Қараша айында инфляцияның 8,9%-дан 8,7%-ға дейін баяулауы орта мерзімді перспективаға 7,5%-ға инфляция бойынша нарықтың болжамды күтулерін сақтап қалды.
Дегенмен, инфляцияны 2022 жылғы нысаналы дәліздерге қайтару (4-6%) әзірше қиын болып көрінеді. Баға индексі ағымдағы мәндерден 2022 жылдың соңына қарай 8,7%-дан 7,5%-ға дейін төмендейді, деп санайды сарапшылар”, – деп атап өтті ҚҚҚ-да.
Естеріңізге сала кетейік, Ұлттық банктің мәліметінше, Қазақстанда инфляция шыңы 2022 жылдың бірінші тоқсанында болады деп күтілуде. Одан әрі инфляцияға қарсы ден қою шараларын ескере отырып, бағаның 6-6,5%-ға дейін өсуінің баяулауы болжанып отыр.
Болашақ базалық мөлшерлемені бағалау да өзгерген жоқ.
“ҚРҰБ-ның базалық мөлшерлемені жылдық 9,75% деңгейінде сақтау туралы 6 желтоқсанда қабылданған шешімі көптеген сарапшылардың болжамына сәйкес келді (69%). Қалған бөлігі (31%) жылдық 10%-ға дейін өседі деп күтілуде. 2022 жылдың соңына қарай нарық базалық мөлшерлеменің 9,5%-ға дейін бірқалыпты төмендеуін болжайды”, – деп жазады ҚҚҚ.
Осылайша, нарық қатысушылары 2022 жылы Ұлттық Банктің ақша-кредит саясаты жеңілдетіледі деп болжауға бейім. Алайда, аз ғана. Естеріңізге сала кетейік, 2021 жылы базалық мөлшерлеме 0,75 п.т. (9% – дан 9,75% – ға дейін) өсті.