АҚШ-тағы президент сайлауының нәтижелері Қазақстанға қалай әсер етеді?

Байден күтпеген әрекеттер жасамайды

Сарапшы алдымен АҚШ Қазақстанның көпвекторлы сыртқы саясатын жақсы білетінін еске салды. Вашингтонмен қарым-қатынасымыз жаман емес. Қауіпсіздік, экономика, әлеуметтік және мәдени-гуманитарлық салаларда екі мемлекеттің  өзара тығыз іс-қимылы туралы 70-тен астам құжатқа қол қойылған.

Башимов егер Джозеф Байден АҚШ президенті болса, ол ішкі саясатта «күтпеген әрекеттер жасамайды» деп санайды.

— Оған бұл қажет емес. Ол үшін дипломатиялық және ең алдымен экономикалық қатынастардың тұрақтылығы маңызды. Инвестициялардың артында АҚШ-тың бірде-бір президенті қарсы шықпаған және шықпайтын АҚШ экономикасының  алыптары тұр, — деп атап өтті Башимов.

Байден табыс салығын көбейту және экологиялық салықты енгізу туралы айтады

Бірақ бұның бәрі АҚШ-тың мүддесі үшін. Ал оның өзі АҚШ-қа прагматикалық, сындарлы және пайдалы сыртқы экономикалық қызметті жүргізуді көздейді.

Қазақстанға келетін болсақ, Башимов Байден достық саясатын жүргізеді деп болжады.

Сондай-ақ, ол Нұрсұлтан Назарбаевтың 2018 жылдың 16 қаңтарында АҚШ-қа ресми сапары және оның Дональд Трамппен Ақ үйде кездесуі барысында тараптар маңызды  бірлескен мәлімдеме жасағанын атап өтті. «Қазақстан және АҚШ: XXI ғасырдағы кеңейтілген стратегиялық әріптестік» құжатында екіжақты ынтымақтастықтың барлық мәселелері қамтылды.

— Олар өзара тиімді экономикалық серіктестікке белсенді жәрдемдесуге, атап айтқанда, екіжақты сауда мен инвестицияларды ұлғайтуға дайын екенін атап өтті,

сондай-ақ екі елде де жұмыс орнын құрып, мүмкіндіктер жасамақ

Экономиканы цифрландыру, денсаулық сақтау, инфрақұрылым, коммерциялық авиация, қаржы, ауыл шаруашылығы және ғарыш Қазақстан мен Америка ынтымақтастығының перспективалы салалары ретінде қарастырылуда, — деді Башимов.

Ресейге қарсы санкциялардың бір ұшы бізге тиюі мүмкін

Сондай-ақ, сарапшы  Трамптың жақында Қасым-Жомарт Тоқаевқа жолдаған жеделхаты туралы еске салды. Америка көшбасшысы қазақстандық-америкалық әріптестіктің арқасында қол жеткізген жаңа биіктерге тоқталды. Башимов:

«Осы жылдар ішінде біз екіжақты қарым-қатынасымызда үлкен жетістіктерге жеттік, ынтымақтастығымыздың рухы нығая түсетініне сенімдімін. Америкалық бизнес Қазақстанмен экономикалық ынтымақтастықты кеңейту үшін жаңа мүмкіндіктер ашуды жалғастыруда.

Ортақ сын-тегеуріндерге қарсы тұруда стратегиялық әріптестігімізді ілгерілету жолындағы ынтымақтастығымыз жалғаса береді деп үміттенемін. Америка Құрама Штаттары Қазақстанмен берік серіктестікті бағалайды және біздің ортақ мүдделерімізді Орталық Азияда және жаһандық деңгейде ілгерілету үшін Сізбен және Қазақстан халқымен жұмыс істеуді жалғастырады», — деген Трамптың сөзін  келтірді.

Дегенмен Ресейге қарсы санкциялардың  күшеюі бізге жанама түрде әсер етуі мүмкін

Көбінесе қаржы саласында анық байқалады.

Сарапшының пікірінше,  сайлаудан кейін пандемия және оның салдарымен күрес жүргізу негізгі экономикалық міндет болады.

«Кейбір сарапшылардың айтуынша, қай кандидаттың жеңетініне қарамастан,

Федералды резервтік жүйе шамамен 2 триллион долларлық көмек пакетін құрады

Бұндай қаржы құралдарына жаңа ақшаны басып шығару және ставкаларды төмендету арқылы қол жеткізеді. 2 трл доллар – жеткілікті сома. Сонымен, АҚШ тағы да өз баспаханасын іске қосады», — деп жазды Башимов.

Пандемияның жағымсыз салдары көп болады

Трамптың саясаты мұнай-газ нарығын кеңейтуге және оның бағасын көтеруге бағытталған. Джо Байден бұл саясатты одан әрі жалғастыра беруі мүмкін. Бірақ коронавирус пандемиясы мұнай-газ өнімдерінің әлемдік сұранысына әрі қарай да бұрын-соңды болмаған қысым жасайды.

«Әрине, жаңа локдаунның пайда болу ықтималдығы артып келеді. Бұл жаһандық нарық пен инвесторларға әсер етеді. Жаңа шектеулер қазақстандық экспорттың негізгі тауарларына – мұнай мен газға деген сұранысқа да әсер етеді.

Қазақстаннан мұнай мен газ экспортынан түсетін кіріс төмендейді

Бұл ең алдымен ОПЕК және басқа елдер тарапынан  жеткізілімінің артуына байланысты», — деп жазды Башимов.

Башимовтың айтуынша, АҚШ-пен қарым-қатынастың басқа салалары тұрақты болады деп санайды. Мысалы, білім беру, мәдени және басқа да ынтымақтастық салалары.

— АҚШ үшін біздің өңір Ауғанстандағы жағдайды тұрақтандыру тұрғысынан да маңызды рөл атқарады. АҚШ-тың Ауғанстанды қалпына келтіруге қатысуына байланысты 2017 жылғы 21 қыркүйекте Қазақстан мен АҚШ үкіметтері арасындағы Қазақстан аумағы арқылы коммерциялық теміржол транзитін қамтамасыз ету туралы келісімге өзгерістер енгізу туралы арнайы Хаттамаға қол қойылды, — деп атап өтті Башимов.

Жалпы, сарапшылардың пікірінше, АҚШ-тағы президент сайлауының нәтижелері бізбен қарым-қатынасқа қатты әсер етпейді. Керісінше, олар күшеюі мүмкін.