Жыл басында елімізде «Кинематография туралы» заң қабылданып, Қазақстан аумағындағы кинозалдарда фильмдердің прокаты және көрсетілімі қазақ тіліне аударылуы керек немесе субтитрлары болуы қажет екені нақтыланған. Заң қаншалықты орындалып жатыр? Және субтитрлар сапасы сын көтере ме?
Дубляж режиссері Шахмұрат Ордабаев кінәрәтты заңнан іздеп қажет емес дейді. Заң дұрыс, бірақ оны іске асыру ақсап жатыр екен.
«Заңның қателігі емес. Меніңше, ол — орындаушылардың қателігі. Субтитр заманы ол, өкінішке орай, өтті. Субтитрдың шығу тарихы ең басында кино өнері туған кезде дыбыс жазу мүмкіндігі болмағандықтан белгілі бір сахналар субтитр арқылы түсіндірілген болатын. Бара-бара дыбыс қосылды, техника алға басты», – дейді Шахмұрат Ордабаев.
Шахмұрат Ордабаевтың пікірінше, аудармаға кинотетарлардың да, оларды орындайтын студиялардың да, көрерменнің де қызығушылықтары болуы керек. Яғни қоғамның тікелей қызығушылығы болуы тиіс, дейді ол.
Ал «Арман» кинотеатрлар желісінің директоры Бауыржан Шүкеновтың айтуынша, арнайы аудармалардың дұрыс-бұрыстығын қадағалайтын орган жоқ. Бұл қандай да бір аумақта картинаны көрсететін автордың мәселесі екен.
“Әртүрлі тілден қазақшаға аударылып субтитрмен көрсетіледі. Елімізге жылына 300-ге жуық фильм келеді. Сондықтан қадағалау өте қиын», – дейді ол.
Бауыржан Шүкеновтың өзіне қателер туралы айтып ешкім жолықпапты. Жолығатын болса Бауыржан Шүкенов мамандарды, дистрибьюторды шақырып осы мәселелерді шешуге болатынын айтты.
Қорытындылай келе, субтитрдағы қателіктер ешкімге керек емес, оны министрліктен бастап кинотеатрлардың өзі де тексермейтін болып тұр. Сонымен қатар, көрерменнің селқостығы да қателердің өршуіне себеп. Яғни, бірен-сараң интернетте жазғандары болмаса көрерменге де бәрібір көрінеді.